Dit is een gastblog van Mariska Overman. Geschreven na een leuke discussie op Twitter over de bijzondere liefde die sommigen hebben voor The Dude. Ik schreef er al eerder over naar aanleiding van een kort gesprek met Paul, een groot fan. Spoedig volgt trouwens nog andere gastblog, óók over deze film :)

Soms worden er films gemaakt die het begrip ‘film’ ontstijgen. The Big Lebowski is zo’n film. Wie deze film gezien heeft zal nooit meer dezelfde zijn. Het is het soort film dat mensen in categorieën plaatst. Als eerste natuurlijk: zij die de film zagen, en zij die de film nog niet zagen. Verder: zij die wel humor hebben/zij die geen humor hebben. Of: wel liefhebber van films waarin sterk geacteerd wordt versus zij die daar maling aan hebben. En dan het wellicht belangrijkste splitscriterium: zij die betekenis ontlenen aan de film versus zij die dat niet doen (ik laat hier in het midden of dat uit onwil of uit onmacht is…).

Welke betekenis valt er dan te halen uit The Big Lebowski?

The Big Lebowski draait om de hoofdpersoon Jeffrey Lebowski. Hij noemt zichzelf the Dude (“Nobody calls me Lebowski“. “I’m the Dude, man“) .

The Dude is een man van weinig woorden en van nog minder daden ( ‘Yeah well. The dude abides…’) . Hij heeft zijn eigen weg in het leven gevonden, een weg die voor de gemiddelde burger waarschijnlijk niet erg aantrekkelijk is. The Dude trekt zich hier niets van aan. Hij voelt zich volledig gelukkig in zijn eigen leven. De druk van de maatschappij om te voldoen aan bepaalde eisen (zoals een carrière of op zijn minst gewoon een betaalde baan) voelt hij niet. Uiterlijk vertoon moet hij niets van hebben. Buitensporig materieel bezit evenmin. Hoewel het weinige dat hij bezit, zoals zijn tapijt (‘That rug really tied the room together’) wél van grote waarde is voor hem.

[ba-youtubeflex videoid=”cd-go0oBF4Y”]

Raakt dan niets The Dude? Jawel. Ook hij komt soms in beweging. Zodra hij het idee krijgt dat iets erg ontrechtvaardig is ( ‘This will not stand man!’) neemt een grote stelligheid bezit van hem en gaat hij op pad, zijn 2 vrienden in het kielzog. Vrienden waar hij, ondanks hun tekortkomingen en eigenaardigheden, erg loyaal aan is ( ‘Walter, I love you, but sooner or later, you’re going to have to face the fact you’re a goddamn moron’ ).

Leef op je eigen wijze zonder een ander tot last te zijn

Uit al het genoemde zou je betekenis kunnen halen: The Dude laat zien dat je gewoon jezelf mag zijn, wie dat ook is. Dat er meer is in het leven dan materieel gewin, maar dat hetgeen je hebt wél gewaardeerd moet worden, je bent er ook verantwoordelijk voor. Leef en laat leven, maar doé wel iets als je onrechtvaardigheid bespeurt. Zie anderen zoals ze zijn, inclusief hun onvolkomenheden, en accepteer dit. En maak je vooral niet te druk, ontspan en neem het leven zoals het zich aan je presenteert in je op. Leef op je eigen wijze zonder een ander tot last te zijn, leef nu.

Filosofie, geloof, evangelie

Je kunt het een filosofie noemen, een geloof, een evangelie. Je kunt zelfs, gezien de beweging rondom de film in de vorm van fans, bijeenkomsten en leefregels, een vorm van religie in zien. Ik zie in ieder geval een man die, door de manier waarop hij leeft, een voorbeeld blijkt te zijn voor zijn medemensen. Hij laat zien hoe het leven óók kan, naast de gangbare doorsnee manier. Daarmee houdt hij ons – jou, mij – een spiegel voor.

Net zoals een andere man dat zo ongeveer 2000 jaar geleden ook deed.